HISTORIA ODESKIEGO TRAMWAJU

Przed osiemdziesiąte lata XIX stulecia rozrosło się terytorium miasta, ludność Odessy dosięgła już 250 tysięcy osób. Głównym środkiem przesuwania były dorożki i liniały.
Tak, w Odessie 7 (20) lipca 1880 roku otworzyła się pierwsza linia „konki”. Jej trasa była od ulicy Riszliewskoj do plaży „Łanżeron”. Przejazd pozwalał się tylko siedząc, a stać mogły zaledwie sześć osób na tylnym placyku wagonu. Na przedni placyk i schodki wagonu pasażerowie nie dopuszczali się. Koszt przejazdu – pięć kopiejek. Do końca 1888 roku takich tras było już 19. Wagony zachowywały się w remizie na Kulikowemu polu, a konie mieściły się w stajniach na Botanicznej ulicy (między ulicą Linowej i Francuskim bulwarem).
Potem zbudowały dwie nowe linie, lecz już na parowozowym cięgle. Jedna linia od Pantelemonowskiej ulicy do plaży „Złoty brzeg” (16-a st. Dużej Fontanny), inna – od Chersońskiego skweru do Chadżybejskiego limanowi (długością 9 kilometrów). Koni zamieniły „parowiczki”. To były niewielkie parowozy z niezgrabną szeroką rurą, za co odesyci nazywali ich „Wańka głowiasty”. Na wzmiankę o „parowiczkach” na Bolszefontańskiej i Lustdorfskiej drogach przystanki nazywały się stacjami. Tak nazywają się i teraz. Oddzielne budowy stacji zachowały się dotychczas.
W 1908 roku nowo wybrane samogłoski nowej miejskiej dumy, zapoznawszy się z „Zapiskiem w sprawie o zawarciu umowy z Belgijskim spółką akcyjną odeskich konne – kolejowych drog na budowę w Odessie elektrycznego tramwaju w granicy miasta”, podjęły decyzję zrealizować zaproponowany projekt. A w owym że czasie wyciągnęły wniosek z Belgami umowy o przebudowywaniu linii „konki” i parowego tramwaju na elektryczne cięgło, budowie nowych linii elektrycznych kolejów i eksploatacji ich w Odessie.
Puszczenie tramwaju rozstrzygnięto było wiązać w czasie do odkrycia Rosyjskiej przyzakładowej, rolniczej i artystycznej wystawy, powołanej pokazać ekonomiczny rozwój południa państwa. Miejscem jej przeprowadzenia był wybrany Oleksandrowskij park (obecnie – park im. T. Szewczenka), stąd że, ze strony Lidersowskiego bulwaru, wzięła swój początek i pierwsza linia odeskiego elektrycznego tramwaju. Uroczysta ceremonia odkrycia odbyła się dwadzieścia czwartego września 1910 roku, w południe.
Akurat takim zapamiętało się wielu odesytom 24 września 1910 roku – dzień rozruchu pierwszego elektrycznego tramwaju. Od tej pory przeszło już 110 lat, a ten rodzaj transportu nadal przedłuża cieszyć się szeroką popularnością u odesytów, zwłaszcza w letni czas. Odtąd odeski tramwaj doskonalił się, modernizował się, zmienił swój wygląd zewnętrzny, zyskał numeru trasy. Pozostało nieodmiennym tylko jego przeznaczenie – służyć świetnym ludziom, które żyją w Odessie i gościom miasta…