POMNIKI DUŻYM LUDZIOM SZTUKI I NAUKI. ODESSA

POMNIK BABELOWI

Isaak Emmamuił Babel (1894 – 1940) — rosyjski pisarz i dramaturg żydowskiego pochodzenia. Jeżeli chcecie wczuć się w ducha prawdziwej Odessy, którym była do rewolucje, musi koniecznie wyłożyć «Odeskie opowiadania». Właśnie dziękując nim nabrał rozgłosu odeski napastnik Michaił Winnicki «Japonczik».

Jest smutny los pisarza. On był aresztowany w 1939 r., poddany katuszom i jest rozstrzelany w katowniach NKWD. Rozstrzelanie spis był podpisany I.W. Stalinem, który wypróbowywał osobistą niechęć do Babela. W 1954 r. pośmiertny zrehabilitowany. Przy aktywnej pomocy K. Paustowskego, miłującego Babela i co zostawiło o nim ciepłe wspomnienia, po 1956 r. Babel był zwrócony do radzieckiej literatury. Jednak spuścizna represjonuje Babela w czymś rozdzieliła jego los. Nawet po jego rehabilitacji jego utworu poddawały się silnej cenzurze.

Pomnik jest otwarty 4 września 2011 r. na ulicy Żukowskiego, przeciwnie w domu przy ulicy Riszeljewskoj 17, gdzie pisarz żył do 1924 r. Rzeźbiarz – G. Fragulan.

POMNIK UTIOSOWOWI

Leonid Osip Utiosow (1895-1982) – artysta estrady, artysta ludowy ZSRR (1965 r.). Urodził się w Odessie, występował na estradzie z 1911 r. Organizator, kierownik i solista pierwszego radzieckiego jazzowego zespołu – „Tea jazz” (później Państwowa estradowa orkiestra РСФСР), z którym wystąpił w filmie „Weseli chłopacy” (1934 r.). Obecne imię artysty — Lejzier (Łazar) Iosif Wajsbiejn. Utiosow rodził się i żył w Odessie w Trójkątnej uliczce, dom № 11. Po jego śmierci on przemianowany na uliczkę Utiosowa. Umarł artysta w Moskwie. Pochowany na Nowodziewiczym cmentarzu. Na domu, gdzie żył, ustalona tablica pamiątkowa.

Pomnik Leonidowi Utiosowowi w Odessie był otwarty 2 września 2000 r. (na dzień miasta). Rzeźbiarz — A.W. Tokarew, architekt – W.L. Głazyrin.

POMNIK UTOCZKINOWI

Siergiej Isajewicz Utoczkin (1876-1916) — jeden z pierwszych Rosjan lotników, piłkarz, kolarz, rajdowiec i motocyklista początku ХХ wieku. Po własnym uznaniu, Utoczkin zajmował się piętnastoma dyscyplinami sportowymi! Wystające wyniki w kolarstwie (14 lat zwycięstw w ogólnorosyjskich i zagranicznych wyścigach) łączyli się z powodzeniami w boksie, szermierce, biegu, pływaniu, piłce nożnej (był pierwszym rosyjskim graczem w drużynie Odeskiego brytyjskiego atletycznego klubu). „Akademik sportu”, jak nazwał jego Korniej Czukowski, był, jak powiedziały by teraz, ekstremałom. Opanowawszy samochód, Utoczkin zjechał na nim po Potiomkinskich schodach od bulwaru do portu. Jeden z pierwszych, on dowóz do Odessy rolki łyżwy. Pierwszy w Odessie motocykl również był u jego. Mówią, że on wymyślił przejechać na nim po łukach Garbatego mostu! Lecz głównym zachwytem dla Sergija stał się baloniarz, później – lotnictwo. 1 października 1907 r. odbył się pierwszy polot Utoczkina na balonie. A w grudniu tegoż roku on lata nad egipskimi piramidami. 31 marca 1910 r. Utoczkin po raz pierwszy wspiął się w powietrze na samolocie, został drugim awiatorem w Rosji (pierwszy był Mychajło Jefimow). Zimą 1915 r. S. Utoczkin przeziębił się i umarł na zapalenie lekkich w szpitalu Sw. Nikołaja Cudotwórcy, to mieć okazję w sylwestra 1916 r. (13 stycznia po nowym stylu). Pochowali wielkiego mieszkańca Odessy w Petersburgu, na Nikolskomu cmentarzu Aleksandro-Niewskoj laury.

Pomnik Utoczkinu ustalony przez 2 września 2001 r. w Gorsadu koło byłego kina «Utocz-kino». Rzeźbiarz – A.W. Tokarew, architekt – W.L. Głazyrin. Sportowiec o czom-to zamyślił się rzucając w niebo papierowy samolotik. Miejsce dla pomnika wybrane nie przypadkowo. Właśnie tu S. Utoczkin w październiku 1913 r. otworzył pierwszy kino w Odessie, nazwany «Kino-Utocz-Kino».

POMNIK WEROWIE CHOŁODNOJ

Wera Chołodnaja (1893-1919) – słynna rosyjska aktorka niemego kina. Wystąpiła w dziesiątkach filmów (dokładna ich ilość jest niewiadoma, lecz niemniej półsetki). Zdobyła ogromną popularność. W 1918 r. w składzie kinoekspiedicyi D. Charitonowa udała się z Moskwy w Odessu, gdzie umarła z pewnym prawdopodobieństwem na grypę. Otpiewali aktorkę w rozmieszczonym obok pomnika Prieobrażenskiem soborze. A sam pomnik jest ustalony bezpośrednio w miejscu domu Papudowych, w którym ona i umarła.