POMNIK ZAŁOŻYCIELOM MIASTA

Hertzog de Richelieu (1766-1822) rodził się we Francji, w jednej z najbardziej znanych w całej Europie arystokratycznych rodzin (wszyscy słyszeli dla kardynała, znanego do «trzemy muszkieterom»). W 1803 r. Richelieu został prezydentem miasta Odessy, a w 1805 r. — generał-gubernator całego Noworosyjskiego kraju. De Richelieu osiągnął czasowe wynajęcie podatków od mieszkańców Odessy. Przy nim burzliwie wzrosła handlowa aktywność odeskiego portu. W liczbie przedsięwzięć de Richelieu — zachęta handlu, wzrost ludności, poprawa uprawy roli, stworzenie przemysłu, rozwój oświaty, nauki, kultury. Po klęsce Napoleona (1814 r.) i konserwacje władzy Burbonów książę wrócił w Paryż i został ministrem spraw zagranicznych i premierem Francji. Mieszkańcy Odessy nie chcieli jego puszczać. Umarł w wieku 56 lat w Paryżu, do dużego nieszczęścia mieszkańców Odessy. Jego wkład w rozwój miasta nie da się przecenić.

W zaszczyt de Ribasa główna ulica miasta później została nazwana Deribasowskoj. Pomnik w samym początku ulicy imienia założyciela miasta postawiony w dzień dwóchsetlecia Odessy (2 września 1994 r.). Rzeźbiarz A.W. Kniazik, architekt W.Ł. Głazyrin.

Michaił Siemionowicz Woroncow (1782-1856) — duży wojenny i mąż stanu, generał-gubernator Noworosyjskiego kraju i Besarabii. Dzieciństwo i młodość przeprowadził w Anglii, gdzie jego ojciec, hrabia S.R. Woroncow, przeżył bardziej 40 lat. W 1823 r. był przeznaczony generał-gubernatorem Noworosyjskiego kraju i Besarabii; on zostawał na tej posadzie 21 rok. Dużo sił on zużył na ekonomiczny rozwój tych obwodów, zwłaszcza Odessy i Krymu, na zagospodarowanie żeglugi po Czarnym morzu. Autorytet jego, miłość i szacunek doń obywateli były takie duże, że już wkrótce po śmierci Woroncowa na ekstra pospolitych zebraniach Społeczeństwa gospodarstwa Południowej Rosji, prezydentem której on był, jednomyślnie była przyjęta propozycja o budowie jemu pomnika. Mnóstwo ludzi wzięło udział w zbiorze pieniędzy na budowę monumentu. Projekt pomnika był składany przez znanego rzeźbiarza F. Bruggerom. Architekt – F. Boffo. Pomnik składa się z piedestału, spiżowej rzeźby i trzech płaskorzeźb, co przedstawia bitwę pod Kraonom, wzięcie Warny i gospodarkę rolną i handel, które gwałtownie rozwijały się pod zastępstwem Woroncowa. Odkrycie pomnika odbyło się 8 listopada 1863 r.

Marazli stawał na czele Odeskiej miejskiej dumy w ciągu 17 lat (1878-1894 lata) i zasłynął nie tylko jak społecznik, ale i jak mecenas i krzewiciel oświaty. Za czas jego rządzenia był zbudowany Operowy teatr, jest ustalony pomnik А. Puszkinowi na Nadmorskim bulwarze, jest zbudowana Aleksandrowskaja kolumna, jest otrzymane pozwolenie na podsadzkę parku – obecnie park im. T.G. Szewczenko. Przy nim w Odessie zaczęło funkcjonować gazowe oświetlenie (uliczne latarnie), pojawiła się „konka”, otworzył się leczniczy zakład na Kujalnikowie.

To pomnik rosyjskiemu cesarzowi Ołeksandrowi II, ustalony w Odessie w Ołeksandrowskem parku (obecnie – parku imienia T.G. Szewczenka). Pomnik był zbudowany w maju 1891 roku na tym samym miejscu, na którym w 1875 roku miejska władza przyjmowała cesarza Ołeksandra II, dla czego był zbudowany Carski pawilon i gdzie monarcha dał pozwolenie na podstawę tu parku jego imienia i posadził pierwsze drzewo. Pomnik jest zbudowany na resztach Andreiewckego bastionu (ziemny pańszczyźniany wał) granicznej Chadżybiejskoj twierdzy, która była zbudowana na tym miejscu w 1793-1794 гг. i była skasowana w 1811 roku „jak uznana przez niezdolną do obrony”, ponieważ granica Imperium poszła dalej na południowy wschód. Po to, żeby cesarska kareta potrafiła wjechać na wierzch wału, on był uzupełniony jeszcze i specjalnie dla tego celu nasypał pochylnią, co zachowało się dotychczas. Fundament pod pomnik wozwiedion po projekcie architekta A.A. Bernardaccy. Brązowy wystrój architektoniczny został wykonany w fabryce Parfela w Petersburgu rzeźbiarzem-ornamientalistom Łapinym po rysunkach akademika W. Tokariewa. Wykańczanie wszystkich kamiennych części zostało przeprowadzone przez fabrykę koleżeństwa «Łabrador» w Grodzisku.
