GRECKI PLAC. ODESSA (ODESA)

Historia Greckiego placu zaczęła się jeszcze przy Franzu de Vołanowe, zestawiającym pierwszy urbanistyczny plan rodzącej się Odessy. Po wzorze architektów Starego Rzymu, zostało postanowione stworzyć kilka niezależnych centrów („oczagow”) miejskiego życia, które grupowali się by naokoło placów rynkowych. Jednym z takich centrów był plac Grecki, a oprócz niej – Starotargowa, tak nazywany Wolny rynek, i Chersońska (Nowy rynek). Grecki bya także centrum głównej handlowej tętnicy miasta – transport, podnoszący się z portu ulicą Gawannoj, przecinając Dieribasowskuju, swobodnie pospadał na nią, a stamtąd, przez szeroki Aleksandrowski prospekt, na Starotargową. Idee de Vołana realizowały już architekt-braty Franz i Giovanni Frappoli. Zabudowywanie odbywało się na początku XIX wieku a do reszty wygląd szeregów stoisk Greckiego targu ukształtował się na 1830 rokowi.

Na place znajdowały się cztery korpusy budów, rozbitych na 25 tego samego typu piętrowych sekcji, szeregi stoisk zostały ozdobione przez portykami, kołonnadami i kamiennymi arkadami. W liczbie pierwszych inwestorów byli znani w Odessie rodziny greckich handlowców, takich jak Ioannopuło, Sierafino, Papachadży, Rally a także Grigorij Iwanowicz Marazli-starszyj.

Dom po Dieribasowskoj 27, gdzie kładł się „Dom knigi”, jak i „okrągły dom” Majurowa w centrum placu, gdzie teraz TC „Afina” – pojawili się później. Jeszcze później głównym odeskim targiem stanął słynny Przywóz z „Owocowym passażem”, egzotyczny, wielogłosy i raznojazykij, wysławiony Babelem i Katajewym – a wtedy w tej roli był targiem na Greckiej. Tu można było znaleźć wszyscy – od chleba, win i napojów do obrazów i skrzypiec. Atmosferę targu, przepojoną przez aromat słodkich owoców i zamorskich win, kochał Puszkin, spacerujący tu z obowiązkową ciężką laską.

Przechodzili przez lata i plac tracił swoje handlowe znaczenie ustępując go temu właśnie Przywozowi, Nowemu i Starokońskiemu rynkam. Tu pojawiła się jedna z pierwszych stacji końsko-żelaznej miejskiej drogi, tak nazywanej „konki”, poprzednika tramwaju, późne Belgijskie tramwajowe społeczeństwo.

W czasy radzieckie, plac, przemianowany w Martynowskogo, wykonywał w zasadzie rolę węzłowego transportowego rozwiązania, gdzie byli przystankami końcowymi liczny trolejbusowych i tras autobusowych.
W nasz czas placu zwrócona historyczna nazwa, on przebudowywan i stanęł strefą odpoczynku, jakby galowym wejściem na dla pieszych Dieribasowskuju. Tu przeprowadzają się koncerty i wiece, czasem z połączeniem.
 „Okrągły dom” przebudowany i stał się dużym centrum handlowym „Afina”. Jeszcze kilka lat w tył na place znajdowała się słynna odeska „kniżka” – rynek drukowanej, audio i wideo-produkcja, analog kijowskiej „Pietrowki”. Teraz „kniżka” przejechała na Aleksandrowski prospekt. Przebudowują się przylegające do placu budynki hoteli „Duża Moskowskaja” i „Spartak” („Impieriał”). Ostatnia, rzec można, przebudowuje się „od nula”.

SŁYNNE PLACE ODESSY

ODESSA: HISTORIA I OSOBOWOŚCI

PRZEGLĄDOWA WYCIECZKA PO ODESSIE